Lichamelijke gezondheid
Definities van de concepten (domeinen)
Volwassenen
De PROMIS itembank Reacties op pijn meet zichtbare uitingen van het ervaren van pijn. Deze acties of reacties kunnen verbaal of nonverbaal zijn, onopzettelijk of doelbewust. Reacties op pijn laten meestal aan anderen weten dat een persoon pijn heeft. Naast het verbaal melden van pijn omvatten deze reacties o.a. waarneembare uitingen zoals zuchten of huilen, en uitingen van de ernst van de pijn zoals rusten, zichzelf beschermen, gelaatsuitdrukkingen en vragen om hulp.
De PROMIS itembank Belemmeringen door pijn (itembanken voor volwassenen en kinderen) meet de gevolgen van pijn op relevante aspecten van het leven van een persoon. De items kunnen betrekking hebben op de invloed van pijn op sociale, cognitieve, emotionele, lichamelijke en recreatieve activiteiten, en op slaap en kunnen genieten van het leven (NB de itembank Belemmeringen door pijn voor volwassenen bevat slechts één slaapgerelateerd item).
De PROMIS itembank Vermoeidheid meet vermoeidheid variërend van lichte subjectieve gevoelens van moe zijn tot een overweldigend, verlammend en aanhoudend gevoel van uitputting dat het vermogen vermindert om dagelijkse activiteiten uit te voeren, inclusief het vermogen om effectief te werken en te functioneren op het gebruikelijke niveau in familie- of sociale rollen. Vermoeidheid wordt conceptueel onderverdeeld in de ervaring van vermoeidheid (zoals frequentie, duur en intensiteit) en de invloed van vermoeidheid op lichamelijke, geestelijke en sociale activiteiten.
De PROMIS itembank Lichamelijk functioneren meet het vermogen van een persoon om activiteiten uit te voeren waarvoor lichamelijk handelingen nodig zijn, variërend van zelfzorg (algemene dagelijkse activiteiten) tot meer complexe activiteiten waarvoor een combinatie van vaardigheden nodig is, vaak in een sociale context. De term “Lichamelijk functioneren” omvat ook “beperkingen” (“disability”), en bestrijkt het complete spectrum van lichamelijk functioneren - van ernstige beperkingen tot uitzonderlijke lichamelijke vermogens. De PROMIS Lichamelijk functioneren items meten het vermogen om een verscheidenheid aan lichamelijke activiteiten uit te voeren en beginnen vaak met de stam “Kunt u …” Items die de uitvoering van deze activiteiten meten (de frequentie waarmee lichamelijke activiteiten uitgevoerd worden binnen een specifiek tijdsbestek), kunnen zeer nuttig zijn voor sommige doeleinden, maar zijn niet opgenomen in de itembank Lichamelijk functioneren. Uitvoering van activiteiten vereist niet alleen vermogen, maar ook gelegenheid en motivatie. Het gebruik van de vraag ‘kunt u …’ bij de PROMIS itembank Lichamelijk functioneren sluit ook items met betrekking tot tevredenheid uit (bijv. “Hoe tevreden bent u met uw huidige niveau van functioneren?”). Dergelijke vragen betreffen subjectieve zelfevaluaties waarbij ook concepten zoals coping of aanpassing een rol spelen. Bovendien meten de PROMIS Lichamelijk functioneren items de lichamelijke vermogens en beperkingen zonder oorzaken aan te wijzen, omdat veel mensen met een chronische ziekte meer dan één chronische aandoening hebben en vaak niet in staat zijn te bepalen welk deel van de lichamelijke beperking toe te schrijven is aan iedere aandoening. Conceptueel bestaat lichamelijk functioneren uit meerdere dimensies, met vier gerelateerde subdomeinen: mobiliteit (functioneren onderste ledematen), handigheid (functioneren bovenste ledematen), axiaal (functioneren van nek en rug), en het vermogen om instrumentele algemene dagelijkse activiteiten uit te voeren. Voor deze items is geen specifieke terugvraagperiode vastgesteld; de huidige toestand wordt verondersteld.
De PROMIS itembank Slaapstoornissen meet de ervaren kwaliteit van slaap, diepte van de slaap, en het herstel dat samenhangt met slaap; ervaren problemen met en zorgen over in slaap vallen of doorslapen; en ervaren toereikendheid van en tevredenheid over slaap. De PROMIS itembank Slaapstoornissen bevat geen symptomen van specifieke slaapstoornissen, en geeft ook geen subjectieve schattingen van hoeveelheden slaap (bijv. de totale hoeveelheid slaap, tijd nodig om in slaap te vallen, hoeveelheid tijd ’s nachts wakker liggen).
De PROMIS itembank Problemen door slaapstoornissen meet ervaren alertheid, slaperigheid en vermoeidheid tijdens gebruikelijke wakkere uren en de ervaren functionele beperkingen tijdens het wakker zijn die samenhangen met slaapproblemen of verminderde alertheid. De itembank Slaapgerelateerde problemen meet het niveau van alertheid tijdens het wakker zijn, slaperigheid, en functioneren binnen de context van de algemene slaap-waak functie, maar meet niet direct cognitieve, affectieve of uitvoeringsstoornissen.
Kinderen
De PROMIS itembank Belemmeringen door pijn bij kinderen (itembanken voor volwassenen en kinderen) meet de gevolgen van pijn op relevante aspecten van het leven van een persoon. De items kunnen betrekking hebben op de invloed van pijn op sociale, cognitieve, emotionele, lichamelijke en recreatieve activiteiten, en op slaap en kunnen genieten van het leven.
DePROMIS item bank Vermoeidheid bij kinderen meet vermoeidheid als een overweldigend, verlammend en aanhoudend gevoel van uitputting dat het vermogen vermindert om dagelijkse activiteiten uit te voeren, inclusief het vermogen om effectief te werken (voor kinderen betekent dit voornamelijk schoolwerk) en te functioneren op het gebruikelijke niveau in familie- of sociale rollen. Wanneer kinderen praten over symptomen die samenhangen met vermoeidheid hebben zij de neiging om woorden zoals “moe” of “energie” te gebruiken.
De PROMIS itembank Lichamelijk functioneren bij kinderen - bovenste extremiteit meet activiteiten waarbij het gebruik van de bovenste extremiteit nodig is, inclusief schouder-, arm- en handactiviteiten. Voorbeelden zijn: schrijven, een overhemd/bloes of broek dichtknopen, of een potje openmaken.
De PROMIS itembank Lichamelijk functioneren bij kinderen - mobiliteit meet activiteiten m.b.t. lichamelijke mobiliteit, variërend van uit bed komen of opstaan uit een stoel tot activiteiten zoals hardlopen.
De PROMIS itembank Astma impact bij kinderen meet specifieke symptomen en gevolgen van astma die onvoldoende gemeten worden door andere algemene itembanken. Astma-specifieke symptomen omvatten o.a. hoesten, piepende ademhaling, kortademigheid en vermijden van prikkels. Astma hangt ook samen met effecten als niet naar school kunnen of niet kunnen deelnemen aan activiteiten met andere kinderen.
