Short forms

Short forms zijn vaste, korte vragenlijsten, bestaande uit een selectie van de meest informatieve items uit een itembank, die op papier of via een computer kunnen worden afgenomen.

Gebruik van de short forms

Wilt u Nederlands-Vlaamse short forms gebruiken? Nederlands-Vlaamse short forms zijn verkrijgbaar via het Dutch-Flemish PROMIS National Center. Wij adviseren echter om eerst op de Amerikaanse website van PROMIS te kijken welke short forms er allemaal bestaan (hier kunnen alle Engelstalige short forms gratis gedownload worden) om hier vervolgens een keuze uit te maken welke u zou willen gebruiken. Klik hier voor een overzicht van de in het Nederlands-Vlaams beschikbare short forms. Staat de short form die u zou willen gebruiken er niet bij, maar is het een variant op één van de short forms die er wel bij staat, dan is het misschien wel mogelijk om deze short form te laten maken door het Dutch-Flemish PROMIS National Center. Gaat het om een domein dat er nog helemaal niet bij staat (bv cognitief functioneren), dan moet de betreffende short form misschien nog vertaald worden.

Verschillende soorten short forms

PROMIS heeft voor de meeste item banken meerdere short forms ontwikkeld, variërend van 4 tot 20 items. De meest korte short forms (4-6 items) zijn bedoeld als globale meting, bijvoorbeeld als secundaire uitkomstmaat. Voor een meer precieze meting worden langere short forms (8-10 items) aanbevolen. Zie voor meer informatie de PROMIS scoring manuals.

Profile instrumenten

PROMIS Profile instrumenten zijn een collectie van short forms voor 7 PROMIS domeinen. De PROMIS Profiles voor volwassenen zijn 29, 43 of 57-item vragenlijsten die bestaan uit de 4-, 6-, or 8-item short forms voor depressie, angst, vermoeidheid, slaap stoornissen, lichamelijk functioneren, belemmeringen door pijn, en tevredenheid met sociale rollen en activiteiten. Daarnaast bevatten de profile instrumenten 1 vraag over pijn intensiteit uit de item bank Algehele gezondheid. De profile instrumenten leveren een score per domein (dus 8 scores in totaal).

De PROMIS Profiles voor kinderen zijn 25, 37 of 49-item vragenlijsten die bestaan uit de 4-, 6-, or 8-item short forms voor mobiliteit, angst, depressieve symptomen, vermoeidheid, relaties met peers, en belemmeringen door pijn. Daarnaast bevatten de profile instrumenten voor kinderen ook 1 vraag over pijn intensiteit uit de item bank Algehele gezondheid. De profile instrumenten leveren een score per domein (dus 7 scores in totaal).

Verschil tussen de PROMIS-29 en de PROMIS10

De PROMIS item bank Algehele gezondheid (ook wel PROMIS10 genoemd) en de PROMIS Profile instrumenten (zoals PROMIS-29) hebben verschillende doelen. De PROMIS item bank Algehele gezondheid (Global Health) is een 10-item instrument die 2 scores oplevert: Fysieke en Mentale gezondheid. Dit zijn samengestelde uitkomsten van verschillende domeinen (te vergelijken met de SF-12). Bijvoorbeeld, de schaal Fysieke gezondheid bevat items over lichamelijk functioneren, pijn intensiteit en vermoeidheid. PROMIS Profile instrumenten zijn een collectie van short forms die een score leveren per domein (zie boven).

Scoring van PROMIS instrumenten

Scores van alle PROMIS instrumenten worden altijd uitgedrukt als T-scores, waarbij een score van 50 altijd het gemiddelde is van een referentie populatie (bij PROMIS meestal de algemene populatie, zie de HealthMeasures website) met een standaard deviatie van 10. Voor elk PROMIS instrument betekent een hogere score meer van de betreffende PRO (bijvoorbeeld meer pijn (slechter) of meer lichamelijk functioneren (beter)). Als iemand een score heeft van 60 voor vermoeidheid dan is iemand dus 1 standaard deviatie vermoeider dan de gemiddelde bevolking. Als iemand een score heeft van 60 voor lichamelijk functioneren dan heeft iemand dus een standaard deviatie beter functioneren dan de gemiddelde bevolking. Een score van 50 geeft op de PROMIS meetschalen het gemiddelde weer van de Amerikaanse bevolking. Voor de PROMIS domeinen uit het adviesrapport zijn ook Nederlandse referentie scores en afkappunten beschikbaar. Deze zijn op te vragen bij het Dutch-Flemish PROMIS National Center.

PROMIS adviseert response pattern scoring voor het berekenen van T-scores. Klik hier voor een handleiding voor het scoren van Nederlands-Vlaamse PROMIS instrumenten.

Er zijn 2 manieren om T-scores te berekenen van PROMIS instrumenten:

1.    Bereken ruwe somscores en reken deze om naar een T-score (zie onder). Dit kan alleen voor de standaard short forms. Gebruik hiervoor de omrekentabellen uit de Scoring Manual van de betreffende item bank.

2.    Response pattern scoring. Dit is de meest accurate methode om standaard short forms, custom short forms, of hele item banken te scoren. Dit is een methode waarbij voor elk item voor elke patiënt de score berekend wordt op basis van item-level calibraties. Dit kan via Scoring Service, zie de website van HealthMeasures. Klik hier voor een Nederlandse handleiding voor Scoring Service.

Ontwikkeling van de short forms

De originele short forms (7a) zijn gemaakt door de domein teams met een focus op representativiteit van de range van het domein (de trait) en de inhoud van de item bank. De domein experts beoordeelden onafhankelijk de relevantie van elk item in de short forms. De originele short forms zijn 6-10 items lang. Zowel psychometrische eigenschappen als klinische input werden gebruikt voor de selectie van de items. 

Later zijn de  4a, 6a, and 8a short forms ontwikkeld voor alle domeinen tegelijk. De items in de 4a, 6a, and 8a short forms zijn geselecteerd op basis van rankings, waarbij twee psychometrische criteria werden gebruikt: (1) maximale interval informatie en 2) CAT simulaties. De item rankings waren gelijk voor beide criteria. For het maximale interval criterium werd van elk item de informatie functie geïntegreerd (zonder weging) voor het interval van het gemiddelde tot 2 SDs slechter dan het gemiddelde. Voor de CAT simulaties werden de responses op alle items in elke item bank gegenereerd op basis van een random sample van 1000 gesimuleerde proefpersonen apart getrokken uit elke bank (gecentreerd op 0.5 SD slechter dan het gemiddelde van de algemene bevolking). Items werden gerangschikt op basis van hun gemiddelde toepassingsranking over de gesimuleerde proefpersonen. Content experts beoordeelden de items en rankings en maakten selecties van 4, 6, en 8 items. Voor elk domein, 4 items, 6 items en 8 items werden geselecteerd met overlap (bijvoorbeeld de 8-item short form is de 6-item short form plus twee extra items). 

Meeteigenschappen van short forms

De PROMIS short forms zijn betrouwbaarder en responsiever dan vele bestaande vragenlijsten, zie bijvoorbeeld onderstaande artikelen.

Fries, J. F., Cella, D., Rose, M., Krishnan, E., & Bruce, B. (2009). Progress in assessing physical function in arthritis: PROMIS short forms and computerized adaptive testing. J Rheumatol, 36, 2061-2066.

Choi, S. W., Reise, S. P., Pilkonis, P. A., Hays, R. D., & Cella, D. (2010). Efficiency of static and computer adaptive short forms compared to full-length measures of depressive symptoms. Qual Life Res, 19, 125-136.

Lai, J. S., Cella, D., Choi, S., Junghaenel, D. U., Christodoulou, C., Gershon, R. et al . (2011). How item banks and their application can influence measurement practice in rehabilitation medicine: a PROMIS fatigue item bank example. Arch Phys Med Rehabil, 92, S20-S27.

Fries, J. F., Krishnan, E., Rose, M., Lingala, B., & Bruce, B.  (2011). Improved responsiveness and reduced sample size requirements of PROMIS physical function scales with item response theory. Arthritis Res Ther, 13, R147.

Short forms zijn echter minder betrouwbaar zijn dan Computer Adapatieve Tests (CATs), terwijl CATs even lang, of zelfs korter zijn. Het gebruik van short forms wordt dan ook alleen geadviseerd voor situaties waarin CAT niet mogelijk is. 

Short forms zijn het meest betrouwbaar in het midden van de schaal waarop gemeten wordt, rond het gemiddelde van de algemene bevolking. Aan het uiteinde van de schaal (bv in patiëntengroepen met extreme vermoeidheid of in groepen met juist heel weinig vermoeidheid) zijn de short forms minder betrouwbaar. Short forms kunnen betrouwbaarder gemaakt worden door meer items toe te voegen, maar de winst in betrouwbaarheid wordt snel kleiner naarmate het aantal items toeneemt. Niet alle items zijn even informatief en de toegevoegde waarde hangt af van de andere geselecteerde items. Daarom zal een CAT vrijwel altijd preciezer zijn dan een short form.

Vragen?